Makata ng Buhay Mo

 Kagawasan     _Teofilo S. Valicuatro Jr.  Bahanding habilin sa libu-kalibuan tang mga "bayani",  Gikalasa'g singot, dugo'g patung-patong nga kinabuhi; Niining higayuna, kita mao'y lig-ong saksi; Ug mao'y labing,  nakapahimulos ug maayo niini!  Sa dihang ang banderas' atong nasod, giisa'g gikaway-kaway.  Kini usa ka samin ug lig-ong timailhan,  Nga ang kagawasan, sa kahingpitan, Atong nakab-ot, nagakos ug natagamtaman.  Busa sa tanang Maharlikano'g Maharlikana,  Kalipay'g pagsadya, pagasaluhan ta.  Bisan pas' pag-ulbo sa delikado'g makamatayng' krisis karung panahuna.  Gahinan ta kini'g hamubong takna, sa pagdalit ug pagpasalamat ug pagsadya!  Itisok tas' tagsa-tagsa ta ka panumduman,  Ang pagpasigarbos' nasinating kagawasan.  Kay usa kinis' matang sa pagkabilinhong butang,  Nga di jud kahiptupngan sa bisan unsang bulawan!  Nahimo man kitang binilanggo, sa tagsa-tagsa ta ka panimalay,  Tungods...

 "Paghandom sa Tanang Higayon "      _Teofilo S. Valicuatro Jr.  Sa pagligid sa panaho'g kahigayunan,  Nag-awas-awas, gibating kalipay.  Kanimo pinangga ko'g, bugtong kong minahal,  Ug nanag-iya, niining panumduma'g dughan.  Kahayag sa imong panagway,  Niining kasing-kasing, nagaamag ug nagakaway-kaway.  Sa masulub-ong balatian, bugtong nakapahupay'g makapahupay.  Kanako, nagahatag ug tumang kalipay.  Pagbati, nahisamas' Kape ug Tanduay,  Nagkalami, samtang nagkadugay!  Nalihian usab ug tubo'g kamay,  Nagkatam-is, bisan pas' kalisud ug mabug-at nga mga pagsuway!  Wala man ka karun ning akong kiliran,  Apan kanunay kang nakakulit niining kaisipa'g dughan.  Usa ka, ka bulawanong handumanan,  Nga kanunayng' nagtikaw-tikaw niing galamhan,  Matagkarun, ugma'g hangtod sa kahangturan.  Karun, pinalangga kong mahal,  Mao ang ika-20 (ng') buwan sa'tong panaghigugmaay.  Ang kas...

 Karung taknaa ug higayuna,  Mao ang ikabaynte unong buwan sa gipanday'g gitukod tang gugma.  Ug isip usas' binuhat nga nagmahal kanimo'g nagpangga,  Duna koy idalit nga usa ka hamubong hugot-timawang tula.  "Gisawhang gugma: Nahisamas' Gitrabahong Luna"       _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Ang gugmang gisawhan tang duha,  Samas' tanom sa gitrabaho namong luna.   Misubol, nanalingsing, milambo, nanangasanga'g namunga.  Kay kini gibisbisan mans' tumang pagmahal, pag-ateman ug pagpangga.  II. Taliwalas' panagpa o panamparos sa makusog nga bagyo'g baha.  Ang kalig-on niini, mipatigbabaw matag-karun ug unya.  Kay kini usa ka gasa'g grasyang gisalig ug sa'to gipadumala,  Nga gipanalipdan sa'tong Ginoong makagagahom sa tanan nga kanato maoy nagmugna. III. Maong likod sa nagkadaiyang pagsuway ug hagit sa kinabuhi,  Dunay himaya'g kalipay nga atong nasinati.  Magmalig-o'g magmaisog kita permi, ...

 "Suliraning Kay Bigat, Sa Puso'y Lumilok ng Sugat"            _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Minu-minuto't segu-segundo,  Pumaroon ka ma't pumarito.  Magtago ka ma't tumakbo,  Pasaning-suliranin, animo'y asong nakabuntot sa'yo.  II. Sa hirap at bigat, angking katapanga't Katataga'y nagkasugat-sugat.  Kalugmuka'y nangibabaw, sa kalumbaya'y nangingiyak-ngiyak.  Determinasyong bundok sa tatag, mistulang bunga ng digmaan, dustang-dusta't nagkawasak-wasak!  Bunga ng suliraning malakidlat, sa talim at talas, kawangki'y hasang-hasang sibat.  III. Pasaning-suliraning ubod-bigat,  Sa puso ninuma'y lumililok ng sugat.  Umuukit ng dungis, sa hangaring tigib-tapat,  Ang kariwasaan ng buhay, pamumugaran ng alimpuyong hirap.  IV. Luha, dugo't pawis, Sulsihi't pagsumikapang mabigkis.  Nang ang pasaning-sulirani'y, tangayin ng agos ng batis.  At ang karukhaa'y hahalilihan ng kaluwalhatia't ...

 "Diyos ko, Gitubdan kas' Tanang Himaya'g Grasya"       _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Taliwas' kawad-on, kanamo wala ka mibiya.  Likod sa among pagkamakasasala,  Gisabot mo kami'g gibubuans' tumang pag-atema'g pagpangga.  Bisan pas' among pagkamasinupakon, apan padayon mo kaming giligos' pagpanalipod, himaya, grasya'g walay utlanang paghigugma.  II.  Diyos ko, mag-unsa naman lang mi kung mawala ka?  Unsa pay bili niining kinabuhi, kung hikawan kamis' imong presensiya?  Kuwarta, bulawan, gahom (posisyons' gobyerno) ug ang tibuok kalibutan, unsa may silbi'g gamit niini, kung kanamo mubiya ka?  Kinabuhi mahisamas' sagbot,  nga walay mag-uumang nag-atemang nagduma (ah). III. Sa tanang kapanahuna'g kahigayunan,  Imong kagustuha'g pagbuot, mao ra gyuy matuman.  Kay bugtong kang Diyos-Haring kanamo  nagapanalipod ug nagabantay; Sa makuyaw nga hulga sa nagkadaiyang hagit ug pagsuway ilabi nas' kampons' mga pan...

  Kanimo, aduna akoy giandam nga hamubong tula.  Hinaot nga kini, makita mo'g mabasa.  Kay sayang ang kanindot nianang bituon mong mga mata.  Kung kini dedmahon mo la'g pasagdan samas' basura.  Apan mabasa mo man kini o dili,  Gipadayon ko gihap ang pagsulat ug pagpadangat niini.  Kay usa kinis' temaans' pagmahal ug pasalamat, sukad nahimo kang kabahin sa'kong kinabuhi.  Ug usa pod kinis' konkretong lamdag, sa gidalit kong tim-os nga pagbati.  "Gisawhang Paghigugma, Taliwas' Mikuyanap nga Pandemya"              -Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Mahitungod sa mikuyanap nga pandemya,  Binarko-barkong mga suliran ang midat-og kanato'g mibangga.  Apan gibanlas kinis' bawod sa dagat tang paghigugma.  Gianod, gihilis, ug nahanaw nga samas' bula.  II. Distansiya, kanato mipugos mans' pagpatunga,  Hinungdang nagkalagyo kitas' usa'g usa.  Apan kini sukdanan lamang arun atong masuta,...

 "Wika: Filipino't Katutubo, Tabak Nang Ang Pandemya'y Masugpo"    _Teofilo S. Valicuatro Jr.  Wika ma'y iba-iba, iba-iba rin angking bisa't halaga.   Sa kabuhayan, tangan-tanga'y ginhawa't pag-asa.  Kawangki'y tanikala, sa kaakuhan ng madla, pamigkis ng puso't diwa. Tabak at kalasag sa pagsugpo, sa mikrobyong hatid ng mabalasik na sigwa (pandemya).  Sa kasagsagan ng pagninilay-nilay sa'king pagliliwaliw.  Nakamalas ng larawan, ang ganda'y nakahuhumali't nakatatawag-pansin.   "(1) Bangka, (2) tatlong taong lulan, (3) pagsagwan, (4) alon at (5) sagwan(g) " nakamamanghas' paningin. Nalulukuban ng 'di maliparang-uwak na nilalaman, kung pakahimayi't pakaaninawin.  BANGKANG sumasagisag nitong bayang ubod-hirang.  Inang bayang nahawaan ng pandemya, buhat sa bansang dayuhan.  Nagdurusang mamamayan, pinagkaitan ng kasarinlan, kaligayaha't nangangapa sa kalugmukang nararamdaman.  Tahana'y isinipiitan, sa takot...

 "Sa Tanang Higayon, Palihug, Pag-amping Intawon"    _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Dili katiaw-tiawan ang pagkuyanap sa pandemya.  Kung duna man gani yaga o tiaw, basin ang paghigugma niya diha sa imoha.  Patung-patong nga kinabuhi ang nakalas ug nahisamas' buwa.  Mikalit ra'g kapanaw'g kawala, sulod sa usa ka pamilok-mata!  II. Halos tibuok kalibutan, niini naglisud sa pakigbatok.  Kay dili kini makit-an, unya sa katawhan mukalit ra'g tapot, samas' alimatok.  Katawhan, nagkamuritsing sa kagul-ana'g pag-antos.  Bisan unsaon sa pakigbisog, dili man gyud gihapon intawon makabawos!  III. Minu-minuto'g segu-segundo, Kinabuhis' tawo naghumol sa dagats' kapeligro.  Matagkaru'g unya, walay nasayod kung unsa pay posibleng mahitabo.  Kakulba'g kahadlok nahimong dakong bahad sa tagsa-tagsa ka mga lumulupyo.  IV. Ang makiggiyera sa mga rebelde'g kriminal, mas bubintahapa.  Kay dunay higayon, nga sa imong pag-amping, p...

 "Inig Pakli sa Kapanganuran, Ang Kahayag Imo Gayong Hikaplagan"     _Teofilo S. Valicuatro Jr.  Ang mahitumpawak sa kaalautan,  Usas' kaagi, nga dili ta gyud hikalikyan.  Sama kinis' kalipay'g pagbangutan,  Nahimong kabahin, sa adlaw-adlaw tang panginabuhian.  Dunay higayon sa pagmulong nga "kaya pa ni nako." May panahon usab nga mulitok ka'g "di nako, kapoy'g sakit na kaayo. " Adunay taknang muhilak ug muluom ka na lang sa tago.  Anaa usay panaho'g higayon nga imong kinabuhi mawad-a'g biling' samas' papel nga blangko.  Nanugad kas' gapnod, gianod-anod sa kusog nga bul-og sa baha tungod sa makusog nga bagyo.  Gustong mulangoy'g mupadaplin, apan huna-huna nalang ang gadako diha nimo.  Nangayo ka'g tabang apan walay miduol kay kuyaw'g dilikado kaayo.  Kinabuhi nangagusbat, daw sa relasyon ninyong "ice" sa kabugnaw ug wala nay ayo.  Pero kung adunay aso, aduna usay kayo. Kung anaay tawo, anaa usay...

 Ang pagkatha ng tula, kapara'y paniningalang-pugad sa minimithi't nililiyag mong dilag.  Kataga'y piling-pili, inaakma sa panlasa't pandama ng makatang sa kasukalan ng talinghaga'y naglalayag.  Angking nilalama'y isinaing sa nagbabaga't nag-uumapoy na adhikaing nilalayong maihatid at maipahahayag!  Kumukulong nadarama't diwa'y kusang nananalatay't tumatagos sa kaakuhan ng nilikhang taos-pusong hinahangad.   "Makatang-manunula ng Buhay Mo"              -Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Yaring mga tulang sa'yo'y iniaalay,  Nilalamang angki'y, pagsintang tinataglay.  Pag-irog, na sa kaugata'y nananahana't nananalatay,  Sinibulan ng gabundok, na ligaya't lakas ng buhay.  II. Bawat linyang nakaimprenta, tahasang sa'yo'y nakatalaga.  Ang pagbabasa nang may taos-pusong pagdama't pag-uunawa,  Sa loob ng puso mo'y mag-ukit nawa, ng ligayang walang kapara.  Ligayang rekado't siyang pampalasa sa ...

 "Sa mataghikaw nga pagabuhaton, ang gimugnang samad nagkalawom! "    _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. O hanging maampingo'g maloloy-on,  Ang kabugnaw nianang hapuhap mo, kasing-kasing nagahandom!  Ang pagsampit ko kanimo, hinaot nga imong dunggon.  Ug ang kinabuhing masulub-on, sa kalipay, pagabayawon!  II. Ang presensiya mong manuhut-suhot sa akong kaugatan.  Nagapalukmay'g nagapahupay, ning gibatyag nga balatian!  Saksi ang nagkadaiyang matang sa pananom nga sa kilig, imong gibisbisan.  Nga ang kabugnaw sa gakos ug halok mo, nagapalipay ning dughan. III. Kung mawala ka, unsaon ko na man lang?  Ang kabugnaw mo, ako pa bang hikaplagan?  Ang presensiya mo, ako pa bang mabatyagan?  Kung di na, mangawakrat ug magkayamukat kining dughan!  IV. Kay gigamutan ka ning akong gininhawa,  Kanako, palihug ayaw intawon pagbiya!  Mag-unsa naman lang ko, kung kanako mawala ka?  Kinabuhing sa yuta nagikan, sa yuta,...

 Pakatandaan: "Magkaiiba-iba man ang hugis ng buwan,  Mananatili pa ring buwan, kung 'to'y pakaturingan. Kawangki nito ang ating puso't isipan. Magkaiiba-iba man ang ating adhika't paninindigan. Magkaiiba-iba man ang lupang ating kinamulata't kinalakhan. Ang mahalaga'y Iisa't Magkawangis ang ating Nararamdaman!" "Magkatugmang Nararamdaman, Kawangki'y Tulang Panugmaan.  'Pag Isinalalabi't Pinakikinggan,  Karikta'y Tumataginting sa Puso't Isipan"       -Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. O sintang bukod-tanging hirang,  Bituin sa kislap, angking karikitan.   Ngiting sa katamisa'y pulot-pukyutan.  Kaloob ay ligayang 'di mapapantayan.   II. Ang ibigin ka't diligan ng paggalang,   Panatang inukit, kinalinga't iningatan. Kasariwaa'y sa kaugatan nananahanan, Tatalimain magpahanggang sa libingan man!    III. Tiwala't pang-unawa mo'y siyang pinanghahawakang butil-perlas.  Sa haligi ng pagsasama, kaloob ay...

 "Kung ang pagtuyok sa kalibutan dili kapugngan. Ang pagdagan sa kaadlawan dili usab kababagan. Nahisama niini ang pagbating bugtong kanimo ra nabatyagan.  Walay kondisyo'g sukdanan, ihisulat kini sa panumduman mo'g dughan!"  "Usa Man Ako Ka Yanong Binuhat, May Pagbati Usab Akong Pwedeng Masamdan Matag-irog sa Oras Mahitungod Sa Gibating Kasakit Nga Niining Dughan, Nagpamaak!" I. Ang kawanangan kung tambakan mos' maitom ug mabug-at nga kapanganuran,  Ang kahayag sa matam-is nga pahiyum sa adlaw dili mo hikaplagan.  Nanugad usab niini ang giampinga'g gusawhan tang balatian.  Kung hikawan mo kinis' pagpangga'g pag-ateman, mahitumpawak kinis' nagdilaab nga kayos' kaalautan!  II. Nagkinahangla'g tubig ang pananom, arun kini magmabungahon. Nagkinahangla'g buhat ug pagpaniguro ang damgo, arun kini magmalampuson!  Nagkinahangla'g kaayo ang katawhan (sa pulong, sa huna-huna'g sa buhat), arun siya pagahimayaon.  Sama usab niini...

 "Kung ang pagtuyok sa kalibutan dili kapugngan. Ang pagdagan sa kaadlawan dili usab kababagan. Nahisama niini ang pagbating bugtong kanimo ra nabatyagan. Dili mo kapugnga'g kababagan kay wala kini kondisyo'g sukdanan! Ihisulat mo pa unta kini sa panumduman mo'g dughan." "Ang Tim-os Nga Pagmahal, Dili Mayano-yano Ug Kapukan!"              -Beyb_Teofy I. Literal mang di magkatakdo ang dughan ta'g mga mata.  Mahitungod sa distansiyang kanatong duha, mipatunga! Apan niining kasing-kasing ko, kanimo, garantisadong wala nay makahulip pa. Palihug ikulit kinis' dughan mo'g huna-huna!  II. Nasayod kong nasayod ka, nga dili ko perpekto.  Dunay mga higayong hingaway kaayo ko diha nimo!  Anaa usay panahong kanatong duha, ako pa ang mas garboso!  Maong karun, kanimo, kinasing-kasing akong nangayo'g pasaylo (saarriieeyy po).  III. Kay bugtong kang bahanding kanako gigasa. Brilyanteng ang bili'g kantidad dili kahitupnga'g bisan u...

 "Dili kinaban-kabang bahandi ang sukdanans' gitinguhang matuod nga kalipay, kungdili ang esensiya'g presensiyas' tiunay nga pag-ampo, panaghiusa, pagsinabtanay'g paghinigugmaay!" "Wala Man Akoy Bahanding Ikagasa Kanimo Sa Pagasaulugong Pasko, Apan Igo Na Siguro Ang Panggao'g Atemanon Ka Kutobs' Akong Mahimo"                          -Beyb_Teofy 😊 I. Saulugon ta ang paskong punos' kalipay'g pagkamadasigon.  Inubanans' pagsaulog sa laing buwans' gitukod ug giampingan tang relasyon! Ang panumduman mo'g dughan, habulan pa untas' kadasig ug pagkamalipayon.  Mga kamot ikaway-kaway, hawak ikiay-kiay'g isapanumduma'g dughan ang usa ka bilinho'g talagsaong higayon!  II. Ang distansiyang maoy namugnang pader kanatong duha. Esensiya'g presensiyas' pasko ang mipatunga, arun kita mahiusa!  Literal mang dili magkahimamat ang kainits' duha ta ka gugma.  Apan dili kini babag sa pagsaulogs' gitinguhang k...

 "Ang Agas sa Tubig Kung Imong Pugngan, Mangita Kini ug Iyang Kaugalingong Agianan o Gawsanan!" I. Ang paghigugma usa ka seryosong butang; Sagrado kini nga di angay pagaduwa-duwaan. Gitukood kining dunay pagtugot sa kahitas-an; Kinahanglan kining palambuo'g pagaampingan!  II. Nganong tuyuan sa pagsulod, kung sa katapusan, mangayo ra gihapon ka'g kagawasan? Unsay katungod nimong mugunit sa iyang mga bukton, kyng imo ra gihapon siyang buhian? Nganong naglaom kang mahimong kapikas sa iyang dughan, kung di nimo siya kayang ampingan? Ug nganong maninguhang magapos sa usa ka responsibilidad, kung di kayang pagabarugan?  III. "Ang dudiritso nga paglakaw, lawom ang pagkatunok nga mahiaguman; Apan kung ang paglakaw hinay-hinay lang, matunok man gani, mabaw ra ang pagkatunok na mabatyagan." Sa usa ka relasyon, usa ka musulod, huna-hunaa usa sa makadaghan! Kay ang pagbasol wa sa una o sa tunga, kini, naa kanunay sa katapusan!  IV. Nasayod kitang kung gugma na ang muman...

 "Ang pag-iiruga'y hinding-hindi mapapatid, kung sa kasamyuhan ng katuksuhan, ang isa't isa, kailan ma'y hinding-hindi rin palulupig! (Valicuatro, 2021)"  "Sa Durungawan ng Kahapong Nagdaan, Dumungaw Ka Aking Mahal"                               -beyb_Teofy  I. Kapuwa panaho't distansiya, ang sa katatagan nati'y sumubok; Sa BIROng tangan ng kapalara'y, pagkalugmok yaring dulot. Gintong-gunitang tanging sa kahapon masusulyapa'y, hanguan ng lakas-loob!  Sa pag-igpaw ng kahapisang, sa puso'y, utay-utay na lumamo't nanunuot.  II. Gaano man karami ang BALAng angkin ng kahaharaping BALAkid; Tanikalang-tatag ng pag-iirugan, kailan ma'y hinding-hindi mapapatid. Sa Bundok Apong dagok ng buhay, asaha't di rin padaraig!  Kapagka tayo'y kapuwa likas na mandirigmang, ninuma'y 'di palulupig!  III. Kung sa ihip ng hangi'y, kasamyuhan ng tukso'y tatangan-tanganin; Masinghot ma'y tinitiyak kong...

 PASIUNA: "Wala man akoy ikaGASAng BUWAK ug TSOKOLEYT kanimo, karung HIGAYUNa; Apan hinaot kining giHIMO kong TULA, literal nga makapaLIPAY'g makapaBUSOG nianang DUGHAN mo'g HUNA-HUNA!" "AKONG VALENTINA"         _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Sa kapunaw-punawans' kaWANANGan didtos' kaHITAS-an; Nahisama kas' ADLAW'g ako usab ang nahisamas' BUWAN! Ang BANAG-BANAG nga akong naSINATIan; BUGTONG Ikaw, ang GITUBURAN! II. PERLAS kang nakaTAGO sulod sa KAHON; Nga gaKIDLAP-KIDLAP, samas' usa ka BITUON.  MagaHILAK ang panahon, kung DILI ko ikaw maHANDOM; Kay lagi bugtong kang TAMBAL, sa kaSUBO'g kaMINGAW nga pagaBATION!  III. Ang imong KATAHOM maoy kanunayng' DIBUHO niining HANDURAWAN. Inubanans' paHIYOM mong, maoy nagHATAG niini'g kaANYAG nga HILABIHAN! LITRATO kining kanako, maoy bugtong HANDUMANAN; Sa pakigBATOK sa mga nagkadaiyang Hagit, Pagsuway'g Suliran!  IV. Dili man IKAW ang Akong "ALPHA",  GipangHINAOT k...

 "ISISISGAP" _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Kapagka ang ningas ng apoy, sa'ki'y nakaugat; Nilulunggati'y pukulin mo, ng umuulang-sumbat! Ang pagsasamang dati-rati'y lipos ng pag-iingat; Kapabayaan ko, ang dito'y, dumudusta't bumibiyak! II. Hapdi't kirot, ang sa puso't diwa'y bumibigkis; Kaakuha'y namimilipit, sa iniindang ubod-sakit! Palaso'y naiilagan, ngunit hindi ang pananangis; Bawat luhang pumapatak, PAGSISISI, ang siyang ibig! III. Kung ang tiwala mo sa'ki'y nanlilimahid; Karagata'y lalanguyin, MULI ko lang itong masisid! Kung sa damit, ito ma'y nangagkagugulanit; Aking kukumpunihin, ang bahaging, nagkapunit-punit! IV. Hayagang PAGSISISI ang sa'yo'y ipinasisilay; Sa adhikaing makipagbati, ito ang konkretong patunay! Pusong nakalubog sa lawang pighati, pano mapalilitaw? Diwa mo nawa'y isabibig, nang aking maulinigan! 😭 V. Ano ang gagawin sa pagkukulang na nalalang? Nawa'y turan mo, nang ito'...

 "Puso't Diwa'y Lawiga't Buksan: Tantuhin ang Tunay na Dahilan, ng Pagkasasalang Sa'yo'y Minsan Ko nang Nalalang!"      _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Ang opisyal na araw ng kaPUSUan, bago dumatal; Tapós ng kathain ang TULAng, tanging sa'yo'y inilaan! Masusing SINURI, BinALANGKAS na BANGHAY;  Disenyo'y pinagtibay, mapasaya't mapangiti ka lamang!  II. Panaho't pagkakatao'y uminog nang ubod-tulin; Ang gabi bago ang araw ng kapusua'y, dumating! Nakipalitang-loob, binalak na ipa-prank ka pa man din; Ang inaasaha't realidad, ano baga't ubod-hirap kung pagsamahin! 😢 III. Yaring "prank" ay nauwi sa pagkahalo ng balat sa tinalupan; Nakipagpukulan ng mga salitang, sa puso't diwa'y ubod-anghang! Ang nilulunggating surpresahen ka sa mismong araw ng kapusuan; Sinong mag-aakalang SAMA ng loob, ang siyang hinantungan! 😭 IV. Nang sabihing "Ika'y 'di na Sinisinta", nang ang "Relationship Stat...

 "Pagsagugunita ng Pagsintang Pinagsaluhan, Buhat sa Nakaraan, Tungo sa Kasalukuyan!"      _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Ang bakas ng kahapon, kung pakagugunitain; Buhat nang nangagkatagpo, magkaibang landas natin. Puso'y nabihag sa tingin mong makalaglag-matsing; Naniningalang-pugad, nang ang pagsinta'y maangkin!  II. Angking pagkakilanla'y 'di makabasag-pinggan; Mayumi, maamong kordero't mahapayang-gatang! Naging sentro ng kaligayahang walang mapagsidlan; Siyang nag-udyok, nang ang damdami'y maisalarawan! III. Binuksang ganap, nilalaman nitong dibdib; Dagang dito'y nananahanan, kailan ma'y 'di nagpalupig! Pulot-pukyutan mong OO'y tahasang nasungkit; Puso'y pinagtali't nagkaisang dibdib! IV. Kapuwa isa't isa'y nilipos ng pag-irog; Pagsasama'y tigib ng ligaya, kapagka, bukal sa loob! Katapatan sa panata'y, siyang nagiging moog; Ni naging salalayan, sa oras ng paglubog!  V. Mundo'y umiinog nang kidlad sa bil...

 "Ang kalusuga'y kayamanan, nararapat na ito'y ingata't pakahalagahan!" "Sarili'y Pagyamanin, Pakaingata't Pakamahalalin!"        _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Angking kalusuga'y siyang ugat ng kariwasaan; Pugad ng kalakasa't ligayang walang humpay! Batong tuntungan sa kasaganaa't kaginhawaan; Bapor na lulan-lula'y kumikislap na kaluwalhatian!  II. Yaring salapi'y aanhin, kung ang katawa'y sakitin?  Mapaparam yaring sigla't sa kahapisa'y madiriin,  Kaligayaha'y magiging mailap na animo'y 'sang lawin; Magkagula-gulanit nilalaman nitong damdamin! III. Iukit sa isipang kalusuga'y likas na yaman; Biyayang 'di matutumbasan ng kahit na ano pa man! Sa halip na alupustai't tahasan itong pabayaan; Nararapat na kalingai't laging pakaingatan!  IV. Nang dahil sa tiniklup-tiklop na mga gawain; Kalusuga'y 'di naaalintana't nabibigyang pansin! Magkaminsa'y napababayan halaga nitong ang...

"Kung Mapasagdan Ang Usa Ka Balay, Mugabok Kini'g Mulusno'g Dili Muluntad Ug Dugay!"          _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Ang usa ka balay madako man kini o magamay, Gibukutan man kinis' kaalimuot o kahayahay; Kung kinasing-kasing kining gidumalas' tagbalay; Mapuno kinis' himaya'g walay samang kalipay. II. Ang kalig-on niini dili masuta sa iyang hulagway; Hinuon sa kung giunsa kinis' pagtrato'g pag-ateman! Sulod sa daghang katuigan, muluntad kini'g mudugay; Dependes' pagdumalas' nagpuyo niini'g nagbantay! III. Giila kining usa ka salag sa kaminyuon,  Arun maila-ila'g masukod ang duha ka magtiayon; Ug timbangan kinis' ilahang kaisog ug kalig-on; Gimugna arun puy-an nga malipayo'g malinawon!  IV. Kung ang panumduma'g dughans' nagpuyo niini, makabato'g kahiusahan. Ang panag-uba'g pagsalig nilas' usa'g usa, makaangkon usab ug kalambuan!   Mamahimo kining hinagibans' paghigugmang ilang gisa...

 "Ang araw at buwan 'di man maaaring pagsamahin sa iisang panahon; Pero kapuwa sila may iisang santinakpang pinahahalagahan sa lahat ng pagkakataon!" "PINAGIGITNAAN"    _Teofilo S. Valicuatro Jr.  Mahal, kamusta na? Nawa'y lagi kang nasa maayos na kalagayan sa'n ka man magpunta! Batid mo naman sigurong ang maging OKEY ka'y siya kong inaadhika sa tuwi-tuwina. Ang kaligayaha't kaligtasan mo'y siyang lagi kong hinihiling kay Bathala. Kaya sa landas na iyong tinatalunton, nawa'y mag-iingat ka. At sa agos ng buhay na iyong nilalayag, magpakatatag ka o, aking sinta! Ang pag-inog ng mundo'y ano baga't kidlat sa bilis; Gayon din ang panahon, kung makapagpapalit-damit! Ang ika-30 buwan buhat nang ang puso nati'y nagkaisa't binigkis ng pag-ibig; Sa kabanatang ito, ay tahasang dumatal at nangagkalalapit! "Happiieeyy 30th Mantsariieey O, aking sintang ubod-rikit; Pagbating hango mula sa kaibuturan ng aking puso't isip. Pangak...

 "Ang Kalumbayan Kung Minsa'y Nalulunasan, sa Pamamagitan ng Pagbabakas-Muli sa Masasaya't Maririkit na Alaalang Minsan Nang Naging Bahagi ng Ating Buhay! " "TALAIBIGAN"  _Teofilo Valicuatro Jr.  I. Isang obrang aking pinakainiingatan, kasasalaminan ng ating nararamdaman, bawat mukha nito'y kinapalolooban ng mga alaalang, pagkamahal-mahal!  II. Talang lama'y kawikaan ng ating puso ang katalataa'y nalilipos ng pagsuyo bawat kawad, may kinatawang-simbolo na sumasagisag sa ligaya nati't siphayo!  III. Buhat nang una tayong nagkakilala hanggang sa nagkasalo tayo ng nadarama sa Talang ito, malayang nababasa-basa ang lahat ng mga naitipon nating gunita!  IV. Dito nakatala ang taon, buwa't araw ng ligaya't pighating ating pinagsaluhan....  halimuyak ng alaala, 'pag sa isip ko'y dumalaw puso'y namamanglaw, luha'y umaapaw.....  V. Kaya 'pag itong puso'y iginupo ng lungkot muling binabakas, ang mga nagdaang lugod; sugat ...

 "Ugat ng punong kahoy na malabay ang taos-pusong pagmamahal, kapagka habang tumatagal, ito'y patibay nang patibay. Daanan man ng malupit na hagupit ng bagyo't ula'y mananatili itong nakatayo nang lipos ng katatagan-ngayon, bukas, at magpahanggang sa libingan man!" "Saan Ka Man Pumaroon, Ako Sinta'y Naroroon!"        _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Kung sa durungawan ng bahay niyo sa tuwi-tuwina'y may dumarapong paruparo lumilipad nang labas-masok, tangan-tanga'y pagsuyo 'pag napapawi nito ang lumbay sa'yong puso....  Giliw, iya'y AKO!  II. Kung sa'yong paglalakad tungong paaralan ika'y may nadaraanang ibong sari-kulay na ang isinadidila'y maririkit na "Kundimang" salamin ng pag-iibig, nating pulot-pukyutan.. Iya'y AKO, Hirang!  III. Kung ika'y dumarako sa mga liwaliwang pook nang ang pagod ay mapawi't sa ligaya'y mapupuspos at may 'sang bulaklak na ang anyo'y kalugud-lugod na 'pag ...

 "P... A.... M... A.... M... A... A... L... A... M..."              _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. O, buhay, sa laot ng kahiwagaan, ika'y nangakalulutang; Kung sa libinga'y may susubsob, sa sinapupuna'y may lilitaw; Kung may mga paang nangagkapapantay, may bagong binhing susungaw; Kung may gabundok na kaligayaha'y mayro'n ding karagatang-kahapisan.....  O, Buhay!  II. Buhat nang ang binhi sa lupa'y ipinunla, inulan ng pagmamahal, binungkal ng kalinga; Kaugata'y nangakatitibay, kaanyua'y sumagana, karahuna'y lumalabay, tumitibay yaring sanga; Sa kandungan ng araw, may bulaklak na tumunghay, at kalauna'y nagiging bunga; Nang mahinog ay nalagas, uutay-utay na naaagnas, ang binhing ipinunla sa lupa, babalikan di'y lupa......  O, Buhay!  III. May oras ng pangungutang, gayon din ng kabayaran; May ALPHA-OMEGAng salamin ng "UGAT at pagkaPARAM"; Sa bawat sinag ng ligayang sumilay, sumisilay't sisilay sa puso't diwa ninuma...

 "Kung sa pag-inog ng santinakpan, pagbabago'y siya nitong tangan-tangan; Likas mang nagbabago ang lahat ng bagay; Ngunit sa puso't diwa ko, aking hirang.....  Nananatiling Ikaw!"       "NANANATILI't MANANATILING IKAW"                _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Tayo animo'y dalampasigang magkabilaan, na pinagigitnaan ng 'di maliparang-uwak na karagatan; ang isa't isa'y kapuwa 'di maabot-tanaw; sa layo ng distansiyang sa'ti'y namagitan. II. Kung uri't paraan ng paglalapi'y siyang pag-uusapan; tayo'y 'di unlapi't gitlapi, ni hulapi't laguhan; agwat ang siyang konkretong patunay; na sa uring Magkabilaan, tayo maihahanay! III. At kung ang iitaliko nama'y ang santinakpan, Hilaga ako't ika'y Timog aking hirang; kung ako'y Silangan, ikaw yaring Kanluran; tayo'y pinalilibutan ng Dagat Atlantiko't Pasipikong puwang!  IV. Guhit Longhitud at Latitud ang siyang katibayan; kalakip ang iba ...

"Adlawng Natawhan"  _Teofilo Valicuatro Jr.  I. Ang adlaw nga natawhan, makausa ra sulod usa ka tuig; Gasa kinis' kahitas-ang gihimubo dinhis' kalibutang samas' usa ka tubig. Kini usa ka bag-ong kinabuhi'g higayon nga kanimo, IYANG gisalig; Panggaa'g atemana kini, sa tanang kapanahunang muabot o manggiligid! II. Ipabilin kung si kinsa'g unsa ka,   teman-eng di grado ang sukdanan simong pagkatawo, hinuon KINAIYA!  Banlason ka mans' bahas' mga nagkadaiyang pagsuway, suliran o problema; Pagkat-on sa pagpakigbisog, ug pakigbatuki kining punos' kaisog matagkarun ug unya! III. Sa makausa pa, "Happy_18th_Birthday!" Hinaot nga magmaampingo'g magmalipayon ka permi! Tiguwang naka, pwede nakang mapresos' iyang Kinabuhi; Ang pagkao'g pag-ateman simong kaugalingon, kanunayng' pagabuhata'g ayaw gyud kalimte!  Ang kalinaw ug walay utlanang paghigugma sa'tong Ginoo Diyos, maanaa unta kanimo permi. #GOD_BLESS 🙏

 "Likayi Ang Magkasakit Karun, Kay Hilabihan Ka Lisud ang Panahon!"       _Teofilo S. Valicuatro Jr.  I. Ang pagkuyanap sa pandemya, di gyud kapugngan; Matagkaru'g unya, nagkadaghan ang natapta'g mataptan; Ang maong matang sa kagaw, hilabihan ka lisud pakigbatukan; Gikinahanglang magmaigmato'g magmaampingon kita, sa tanang kapanahunan!  II. Nagkapuliki ang atong mga nasudnong panggamhanan,  Lakip na ang mga nagkadaiyang ekspertos' medisina, sa tibuok kalibutan; Sa kung unsaon kinis' pagpakgang, maoy Kanunay nilang ge-estudyuhan; Nahisamang nakiggubat silas' mga salot sa kalibutan nga dili intawon nila makit-an!  III. Matag-irog sa taknaan, ang kaso niini nagkadaghan; Samtang nagkadugay, milyon-milyong kinabuhi ang nakalas ug nasayang!   Walay nasayod, kung kanus-a kini makabaton ug kahumanan. Maong nagpabili'g magpabilin kining hulga sa atong kaluwasan!  IV. Ug mahitungod sa kahiusahan sa tanang kanasuran; Anaay mga bakunang namugna...

 "Bahala'g Tungod sa Kasakit Ako ang Mapukan, Magmalipayon Ka Lang"       _Teofilo Valicuatro Jr.  I. Walay tarung katulog matagkaru'g unya, Naghoyhoy ang abaga, nagloyloy ang mga mata; Nahumol sa kasubo'g nakabsans' mga luha; Ang kasakit, makaya rama'g maaguwanta; Apan, hangtod kanus-a man intawon kini mubiya?  II. Ang lig-ong paglaom, sa tubig nahisuwat Kalipayng' hilabihan, naghinay-hinay'g kapapas Ang gibating sakit, kanunayng' nagapangwakwak Dughan daw sininang nag-anam-anam ug kagusbat! III. Ang kalipay'g kasakit, nahimong magtiayon, Ang kaharuhay'g kalisud, nahimo usang mag-igsuon; Usahay, kini makasuya kung huna-hunaon; Makapasubo usab kung pamalandungon!  IV. Ang prangkas' kapalaran, di kaduwa-duwaan, Kinahanglan kining baruga'g pagaandaman; Kay di kitas' Nostra Damos, nga kamaong mutag-an; Kung unsay posibleng mahitabo sa'tong unahan!  V. Dili sayon ang desisyong akong namugna, Ang mubuhi'g mubiya kaniya, d...

 "Ang utak, kawangki'y itak, sa hasa'y napatatalas".  Ang pagbabasa ng samu't saring tekstong nakaimprenta't nakasulat,  Isa sa masustansiyang pagkain ng ating utak,  Katarungan, kasarinla't katotohana'y naisasawalat; Konkretong manifestasyon sa pagtatapat ng saloobing sa adhikai'y ubod-linis at tapat!  #God_is_Love 💝 Ang kahapo'y 'di man maibabalik, Kasariwaan ng gunita'y nananatiling matamis. Katotohanang ubod-pait, kailan ma'y 'di maiwawaglit. #God_is_Love 💝 Ang buhay ng sangkatauhan, kawangki'y ilog, May kaniya-kaniyang agos na sinusunod. Makararanas man ng paglitaw't paglubog ni pamamayagpag at pagkaubos. Magpatutuloy ang daloy, magpahanggang sa ang destinasyo'y masuot at maabot. #God_is_Love 💝 Ang pinagsaluhang alaala, mumunti ma't ubod-salat,  Nagkapunit-punit ma't nangagkagabitak.  Angking halaga't katuturan, sa puso't diwa'y nakatatak.  Burahin man ng hampas ng alon, pilit na mangingi...